WIKIBLOG
Easy to research
Polski

Patrice Lumumba

Patrice Lumumba

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do nawigacji Skocz do wyszukiwania
Patrice E. Lumumba (1960)

Patrice Émery Lumumba (ur . 2 lipca 1925 w Onalua niedaleko Katako-Kombé jako Élias Okit'Asombo ; † 17 stycznia 1961 niedaleko Élisabethville w Katangi [1] ) był kongijskim politykiem, a od czerwca do września 1960 r. pierwszym premierem niezależnego rządu Kongo (dziś Demokratyczna Republika Konga ). Wcześniej odegrał znaczącą rolę w pokojowym przeprowadzeniu kraju od belgijskich rządów kolonialnych do niepodległości. W kontekście kryzysu w KongoZostał obalony przez Josepha Kasa-Vubu za namową rządów USA i Belgii . Głównym tego powodem są interesy gospodarcze obu narodów oraz geostrategiczne znaczenie Konga podczas zimnej wojny . Później prezydent Mobutu kazał go aresztować i przekazać władzom Katangi . Lumumba został następnie zamordowany we współpracy z władzami belgijskimi. [2]

Lumumba był jednym z pionierów afrykańskiego ruchu niepodległościowego . Jako charyzmatyczny przywódca i ofiara w walce o wyzwolenie Konga spod władzy kolonialnej stał się symbolem walki antyimperialistycznej w Afryce.

życie

Kariera i początki polityczne

Narodziny Lumumby brzmiały Élias Okit'Asambo . Dopiero później nazwano go Lumumba, co oznacza „zbuntowane masy”. Z kolei dziennikarz Reymer Klüver komentuje interpretację nazwy: „Ponieważ ma cechy rzecznika: Lumumba oznacza coś w rodzaju „drużyny” w języku Batetela ” [3] . musiał opuścić szkołę, protestancka szkoła misyjna „Ojcowie Pasjoniści”, wyjechała; mógłby w Stanleyvillerozpocząć szkolenie na urzędnika pocztowego. Odbywał karę więzienia za defraudację. Wiedzę prawniczą i literacką zdobywał później na kursach korespondencyjnych. W 1946 roku Lumumba został urzędnikiem w Urzędzie Pocztowym Yangambi, a wkrótce potem urzędnikiem w Urzędzie Pocztowym Stanleyville. Działał w klubie „évolués” (wykształconych Afrykanów), organizował wydarzenia kulturalne, brał udział w badaniach naukowych, a od 1952 pisał artykuły do ​​takich czasopism jak „La Croix du Congo” czy „La voix du Congolais”. Początkowo należał do kręgów liberalnych, później związał się z kongijskim związkiem urzędników „l'Apic”. [4]

W 1958 był jednym z założycieli partii Mouvement National Congolais Lumumba (MNC-L), która opowiadała się za niepodległością Konga i była jedyną partią kongijską, która mogła zaistnieć we wszystkich częściach kraju. Wkrótce objął tam kierownicze stanowisko. Jako rzecznik ruchu niepodległościowego został aresztowany w październiku 1959 r., torturowany i zwolniony 25 stycznia 1960 r., aby nadal móc brać udział w konferencji okrągłego stołu w Brukseli. On i dwaj przywódcy MNC-L udali się następnie do Wetzlar na zaproszenie Elsie Kühn-Leitz, gdzie nawiązali kontakt z przedstawicielami biznesu zachodnioniemieckiego i państwa zachodnioniemieckiego. W zamian za jakąkolwiek pomoc w nadchodzących krajowych i regionalnych wyborach parlamentarnych, Lumumba złożył pisemne zobowiązanie do politycznego związania MNC-L z Zachodem. [5] Ściśle współpracował z bojowniczką o wolność Andrée Blouin .

czas jako premier

Ten artykuł lub następna sekcja nie są wystarczająco wyposażone w dowody ( np. dowody indywidualne ). Informacje bez wystarczających dowodów mogą wkrótce zostać usunięte. Pomóż Wikipedii, badając informacje i dostarczając dobre dowody.
LumumbaBrussel1960.jpgLumumba na Kongijskiej Konferencji Okrągłego Stołu 1960 w Brukseli

Od pierwszych wyborów parlamentarnych, które odbyły się 25 maja 1960 r., partia Lumumby, Ruch Narodowa Konga , wyłoniła się jako najsilniejsza siła polityczna. Kiedy 30 czerwca 1960 roku Kongo uzyskało niepodległość od Belgii , Lumumba został pierwszym premierem nowo wyzwolonej republiki , pomimo wielkiego oporu ze strony białych osadników i czołowej klasy wyższej w kraju . Urząd prezydenta objął Joseph Kasavubu (1910–1969; w urzędzie 1960–1965).

Nawet podczas ceremonii Dnia Niepodległości Lumumba okazał się zagorzałym orędownikiem wolności i godności. W przemówieniu sprzeciwił się belgijskiemu królowi Baudouinowi (1930-1993), który chwalił „osiągnięcia” i „zasługi cywilizacyjne” rządów kolonialnych . W obecności króla i zgromadzonych dygnitarzy z kraju i zagranicy zaprzeczył temu poglądowi na historię i zwracając się do króla Baudouina, potępił ucisk, lekceważenie i wyzysk belgijskiej administracji kolonialnej.

„[…] poniżające niewolnictwo narzucone nam siłą. […] Znaliśmy wyczerpującą pracę i musieliśmy ją wykonywać za pensję, która nie pozwalała walczyć z głodem, ubierać się, żyć w godnych warunkach, wychowywać dzieci jak bliskich. […] Znamy kpiny, obelgi, bicia, które były wyrządzane bez przerwy rano, w południe i w nocy, bo jesteśmy Murzynamibyli. […] Widzieliśmy, jak nasz kraj jest podzielony w imię rzekomo uzasadnionych praw, które w rzeczywistości mówią tylko, że prawo jest najsilniejsze. […] Nie zapomnimy o masakrach, w których tak wielu zginęło, ani o celach, do których wrzucono tych, którzy odmówili poddania się reżimowi ucisku i wyzysku”.

Po tym przemówieniu król Baudouin początkowo chciał natychmiast opuścić Kongo, ale jego ministrowie doradzili mu, by został na ostatni obiad z uprzejmości. Podczas tego obiadu Lumumba próbował pogodzić króla Baudouina pochwałą osiągnięć w Belgii poza rządami kolonialnymi.

Belgowie uwolnili Kongo do niepodległości całkowicie nieprzygotowane z powodu długich rządów kolonialnych. W okresie kolonialnym „ojczyźnie” nie zależało na sprawiedliwych warunkach, opiece społecznej, opiece medycznej czy systemie edukacji. Nie było oficerów kongijskich. Tylko trzech Kongijczyków zajmowało wyższe stanowiska w całej służbie cywilnej, aw całym kraju było tylko 30 Kongijczyków z dyplomami uniwersyteckimi. W zamian belgijskie i zachodnie interesy w strategicznie ważnych surowców mineralnych Konga ( uran , miedź , złoto , cyna , kobalt , diamenty , mangan , cynk) większy. Do tego doszły surowce rolnicze, takie jak bawełna , cenne drewno , guma i olej palmowy . Ogromne inwestycje gospodarcze związane z wyzyskiem z jednej strony i świadomym zaniedbywaniem zasobów ludzkich, systemu oświaty i instytucji społecznych z drugiej dały władcom kolonialnym możliwość skutecznego utrzymywania kraju pod kontrolą nawet po odzyskaniu niepodległości.

Belgijski rząd postrzegał Lumumbę jako zagrożenie, ponieważ jako socjalista chciał znacjonalizować bogate firmy wydobywcze i plantacyjne. Belgijskie państwo wywiera presję na media, aby zrujnować wizerunek Lumumby. Prasa belgijska nazwała go komunistą i anty-białym, czemu zawsze zaprzeczał. Karykatura w zachodnioniemieckiej gazecie odnosiła się nawet do Lumumby jako do murzyńskiego premiera . Po jego śmierci nagłówek belgijskiej gazety brzmiał „Śmierć szatana” (la mort de Satan).

Lumumba próbował zjednoczyć heterogeniczne siły, zachować jedność kraju i zbudować ze swojej partii zjednoczony ruch narodowy, wzorowany na Ghanie pod rządami Kwame Nkrumaha . Sprzeciwiali się temu biali, którzy pozostali w Kongo - osadnicy, biznesmeni i armia, która wciąż była pod dowództwem belgijskich oficerów - a zwłaszcza mocarstwo USA.

Wcześniej Lumumba nie uzyskał pożądanego wsparcia podczas wizyty u prezydenta USA Dwighta D. Eisenhowera , a dla strony amerykańskiej stało się jasne, że polityka Lumumby zagraża interesom amerykańskich firm zaangażowanych w belgijski monopol na poszukiwanie minerałów w prowincji Katanga. Kilka tygodni później, na nieformalnej konferencji z przedstawicielami Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA), Departamentu Stanu i Departamentu Obrony , członkowie Połączonych Szefów Sztabów zaproponowali zabójstwo Lumumby. [6] Jako Lumumba Związek Radzieckiprosił o wsparcie militarne przeciwko oddziałom belgijskim, jego telegram, przechwycony przez CIA, dotarł do Waszyngtonu szybciej niż do Moskwy . Zimna wojna była u szczytu, a sprzeciw wobec Lumumby można było uzasadnić twierdzeniami, że zamierza on wprowadzić kraj w strefę wpływów Związku Radzieckiego.

12 lipca 1960 roku Lumumba udał się do separatystycznej prowincji Katanga. Jednak stacjonujące tam wojska belgijskie odmówiły jego samolotowi zgody na lądowanie. Lumumba i głowa państwa Kasavubu zwrócili się następnie do Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i jej sekretarza generalnego Daga Hammarskjölda o pomoc i wypowiedzieli wojnę Belgii. Belgia następnie zwiększyła swoją obecność wojsk w Katangi, a ONZ wysłała pierwsze jednostki do Léopoldville .

W sierpniu 1960 roku dyrektor CIA Allen Welsh Dulles nakazał oddziałowi w Kinszasie dopilnować usunięcia Lumumby ze stanowiska premiera. Początkowo agenci CIA próbowali to osiągnąć środkami politycznymi we współpracy z belgijskimi służbami specjalnymi. Posłowie zostali przekupieni, aby zainicjowali wotum nieufności przeciwko Lumumbie, organizując demonstracje i nawiązując kontakt z Mobutu, który w tym czasie był szefem sztabu armii kongijskiej. Szef CIA w Kongo Lawrence R. Devlin złożył mu obietnice finansowe na wypadek, gdyby udał się z armią do stolicy. [7]

Pucz i planowany zamach na Lumumba

Następujące wydarzenia stały się znane pod nazwą „ Kłopoty Kongo ”. Prezydent Joseph Kasavubu , przy wsparciu USA, sprzymierzył się z pułkownikiem Josephem Mobutu (który później nazwał się Mobutu Sese Seko), byłym towarzyszem Lumumby, przeciwko temu drugiemu. Lumumba został odwołany ze stanowiska premiera 5 września 1960 r. za namową Stanów Zjednoczonych. Kasavubu publicznie obwiniał Lumumbę za masakry dokonane przez siły zbrojne podczas inwazji na Południowe Kasai oraz za zaangażowanie Sowietów w tym kraju. [8.]Następnie Lumumba ogłosił, że Kasavubu został zdetronizowany. Dzień później parlament kongijski cofnął dymisję Lumumby. 12 września 1960 r. Kasavubu zaaranżował ponowne uwolnienie Lumumby i polecił nowemu dowódcy armii, Mobutu, aresztować Lumumbę. Udało mu się jednak uciec.

14 września 1960 armia pod dowództwem Mobutu przejęła władzę w puczu skoordynowanym ze Stanami Zjednoczonymi . Kasavubu pozostał oficjalną głową państwa. Lumumba został umieszczony w areszcie domowym, ale pozostawał pod ochroną wojsk ONZ. [9] W rezultacie szef CIA w Kongo, Lawrence R. Devlin, otrzymał rozkaz zabicia Lumumby, według niektórych źródeł na rozkaz prezydenta USA Dwighta D. Eisenhowera osobiście, ale rozkazu tego nie wykonał . [10] [11] [9]

ucieczka i zabójstwo

27 listopada 1960 Lumumba zdołał uciec z Léopoldville; niedługo potem został aresztowany przez siły pułkownika Mobutu w Mweka ( Kasaï ) i 1 grudnia 1960 r. przewieziony do Thysville , aby stać na rozprawę sądową. Po buncie wojskowym w Thysville 13 stycznia 1961 r. Lumumba zdołał uciec do Élisabethville ( Kanga ) wraz z dwoma swoimi zwolennikami 17 stycznia . Tam został zaatakowany po przybyciu, a następnie ponownie zniknął. 10 lutego rozeszła się pogłoska, że ​​uciekł. Od rządu Moïse Tschombé13 lutego ogłoszono, że Lumumba został zabity przez wrogich mieszkańców. Ponieważ prośby Czerwonego Krzyża , by zobaczyć się z nim, gdy był przetrzymywany w Katandze, były konsekwentnie odrzucane, powszechnie uważa się, że reżim zamordował go przed ogłoszeniem jego śmierci. W związku z tymi wydarzeniami w wielu częściach świata miały miejsce protesty. [12] [13] Inne źródła przyjmują 17 stycznia 1961 jako dzień jego śmierci i różnią się opisem okoliczności jego śmierci. [1] [14]

przetwarzanie morderstwa

Dokładne okoliczności śmierci Lumumby były przez długi czas nieznane opinii publicznej. Według niektórych źródeł został tak źle potraktowany podczas lotu do Élisabethville , że wkrótce potem zmarł. Jego syn François Lumumba postawił następnie zarzuty w Belgii, aby wyjaśnić okoliczności zabójstwa jego ojca. Komisja śledcza powołana przez belgijski parlament 23 marca 2000 r . zrekonstruowała wydarzenia związane ze śmiercią Lumumby i przedstawiła swój końcowy raport 16 listopada 2001 r. - czterdzieści lat po fakcie. Raport w języku niderlandzkim i francuskim obejmuje 988 stron. [15] [16]

Zgodnie z tym, Lumumba i jego towarzysze zostali schwytani przez ludzi Mobutu, zabrani samolotem do Moïse Tschombé w Katangi i zabrani do chaty w lesie. Lumumba i jego poplecznicy Joseph Okito i Maurice Mpolo byli torturowani. Wtedy jego przeciwnicy polityczni, Czombe, Kimba i politycy belgijscy, obrażali i opluwali więźniów. 17 stycznia 1961 Patrice Lumumba i jego dwaj zwolennicy zostali zastrzeleni przez żołnierzy Katangian pod dowództwem belgijskim i początkowo pochowani na miejscu. Aby ukryć zbrodnię, kilka dni później zwłoki ekshumowano . Ciało Lumumby zostało poćwiartowane kwasem akumulatorowymrozwiązany, dostarczony przez belgijską firmę wydobywczą, i ostatecznie poddał kremacji jego ostatnie szczątki. [17] Za zabójstwo oskarżano mieszkańców wsi (Lumumba assassiné par des villageois). Jednak większość mediów uznała, że ​​sprawcą jest Czombe.

W swoim raporcie końcowym komisja doszła do wniosku, że król Belgii Baudouin wiedział o planach zabicia Lumumby i nie przekazał tej wiedzy rządowi. Pewne jest, że rząd belgijski udzielił logistycznego, finansowego i militarnego wsparcia przeciwnikom Lumumby w Kongu. Król Baudouin jest częściowo odpowiedzialny za prowadzenie własnej postkolonialnej polityki z pominięciem władzy politycznej.

Wcześniejsze śledztwo wykazało, że zabójstwo Lumumby zostało zlecone bezpośrednio przez rządy Belgii i USA i przeprowadzone przez CIA oraz lokalnych doradców finansowanych przez Brukselę . W 1975 i 1976 roku Komitet Kościoła USA opublikował dokumenty sugerujące, że prezydent USA Dwight D. Eisenhower już w sierpniu 1960 roku nakazał CIA zlikwidować Lumumbę za pomocą trucizny. Tak więc 26 września naukowiec CIA nazwał się „Joseph Schneider”, który w rzeczywistości jest szefem MKULTRA , Sidney Gottlieb, działał w stolicy Konga Léopoldville w celu przekazania śmiercionośnego materiału biologicznego (np. wąglika , gruźlicy , tularemii ). Spisek został porzucony, rzekomo dlatego, że Larry Devlin, szef placówki CIA w Kongo, odmówił zgody. [18] Tim Weiner przytacza dalsze dowody w swojej pracy CIA: The Cała historia z 2007 roku. [19]

22 czerwca 2010 r. syn Lumumby, Guy-Patrice Lumumba, ogłosił w Brukseli pozew przeciwko 12 Belgom rzekomo zamieszanym w morderstwo jego ojca w 1961 r. Pozew miał zostać wniesiony do brukselskiego sądu karnego w październiku 2010 roku. [20] W grudniu 2012 r. sąd apelacyjny w Brukseli orzekł, że belgijska prokuratura może wszcząć śledztwo w sprawie zabójstwa Lumumby. [przestarzałe] [21] W wyniku tej decyzji ówczesny premier Belgii Guy Verhofstadt formalnie przeprosił Demokratyczną Republikę Konga. [22]

Calder Walton napisał na początku 2013 roku w swojej książce Empire of Secrets: British intelligence, the Cold War and the Twilight of Empire o historii brytyjskich tajnych służb MI6 , że nie jest jasne, kto zorganizował zamach na Lumumbę i jaką rolę odegrała w nim Wielka Brytania . Po tym, jak recenzja pracy Waltona ukazała się w London Review of Books , polityk David Lea napisał do magazynu, że nie jest to już niejasne. Daphne Park podobno powiedziała mu kilka miesięcy przed śmiercią, że MI6 miało coś wspólnego z egzekucją Lumumby, którą zorganizowała. Park de facto kierował operacjami MI6 w Léopoldville od 1959 do 1961.[23]

Zobacz także podrozdział Filmy dokumentalne .

Ząb Lumumby

Jedyną pozostałością po zwłokach Patrice'a Lumumby jest ząb ze złotą koroną . Kiedy ciało Lumumby zostało poćwiartowane i rozpuszczone w kwasie po morderstwie Lumumby, belgijski policjant Gérard Soete wziął ząb „jako rodzaj trofeum myśliwskiego” i trzymał go przez ponad czterdzieści lat, o czym nikt nie wiedział. Zmarł w 2000 roku, ale wcześniej informował o zębie w belgijskiej telewizji. Dopiero po tym, jak dzieci Lumumby skarżyły się, że ząb został skonfiskowany z domu córki Soete w 2016 r., a następnie przechowany przez federalną prokuraturę w Brukseli bez dalszych działań. W 2020 roku córka Lumumby, Juliana, zażądała od króla Belgii Filipa przekazania zęba.

Przekazanie dokonał belgijski premier Alexander De Croo 20 czerwca 2022 roku. Ząb ma następnie zostać przewieziony do Demokratycznej Republiki Konga , gdzie będzie eksponowany w kilku miastach, a następnie przechowywany w mauzoleum w Kinszasie . Nie przeprowadzono badania DNA , ponieważ według belgijskiej prokuratury ząb zostałby zniszczony podczas pobierania próbki. [24]

rodzina

Mniej więcej rok po przybyciu do Stanleyville Lumumba poślubił Henriette Maletaua. Małżeństwo trwało do 1947 roku. W czerwcu 1947 ożenił się z Hortense Sombosia, z którą rozwiódł się w lutym 1951. Nie było dzieci z obu małżeństw.

W 1947 Lumumba po raz pierwszy spotkał swoją przyszłą kochankę Pauline Klie w Leopoldville, która miała już wtedy córkę. Przeprowadziła się do Leopoldville z matką i ojcem, którzy pracowali dla Congolais Office des Transports (OTRACO) . Związek zakończył się, gdy jej rodzina wyprowadziła się, zanim obaj spotkali się ponownie w Stanleyville w 1948 roku. 20 września 1951 Pauline Klie urodziła pierwsze dziecko Lumumby, François. Wróciła do Leopoldville, kiedy Lumumba ożenił się w tym samym roku. Jednak obaj pozostawali w kontakcie: Lumumba opiekował się swoim synem finansowo, a Pauline Klie odwiedziła Lumumbę, gdy był w areszcie domowym w 1960 roku.

Trzecie małżeństwo Lumumby było małżeństwem zaaranżowanym . Ożenił się z Pauliną Opago (ur. ok. 1937) w 1951 roku. Jego brat Emile awansował Lumumbę do rodziny w Wembo-Nyama. Z tego małżeństwa urodziło się czworo dzieci:

  • Patrice (ur. 18 września 1952)
  • Juliana (ur. 23 sierpnia 1955)
  • Roland Gilbert (ur. 1958)
  • Maria Krystyna (1960-1960)

W 1960 Lumumba poznał swoją sekretarkę, a później kochankę, Alphonsine Masuba. Po jego śmierci urodziła syna Guya. [25]

Przyjęcie

Lumumba jako symboliczna postać

Patrice Lumumba stał się politycznym mitem i pionierem afrykańskiego ruchu niepodległościowego. Jako charyzmatyczny przywódca i ofiara w walce o wyzwolenie Konga spod władzy kolonialnej stał się symbolem walki antyimperialistycznej w Afryce.

« Mort, Lumumba cesse d'être une personne pour devenir l'Afrique toute entière [...]. »

„Od śmierci Lumumby przestał być osobą. Staje się całą Afryką”.

– Jean-Paul Sartre : La pensee politique de Patrice Lumumba [26]

korona

Pomnik w Lipsku (2012)
Rzeźba Jenny Mucchi-Wiegmann na Garrisonkirchplatz, Berlin-Mitte

Od lutego 1961 do 1992 roku Moskiewski Uniwersytet Przyjaźni Ludowej nosi imię Patrice'a Lumumby. [27] W kwietniu 1961 roku, trzy miesiące po jego śmierci, Döllnitzer Strasse w Lipsku została przemianowana na Lumumbastrasse [28] , aw listopadzie tego samego roku został poświęcony pomnik przed mieszczącym się tam Instytutem Herdera . Zostało to zbezczeszczone w 1997 r., odnowione i odsłonięte w 2011 r. z prywatnej inicjatywy i sfinansowane z darowizn. [29] Kolejny pomnik znajduje się w Bamako , stolicy Mali . W 1961 roku Poczta Sowiecka ogłosiławydał pamiątkowy znaczek dla Lumumby. Jest mu dedykowana Escola Preparatória Patrice Lumumba na Wysp Świętego Tomasza i Książęcej.

30 czerwca 2018 r . zainaugurowany został Square Patrice Lumumba , dawniej Square du bastion , w belgijskim regionie stołecznym Brukseli w gminie Ixelles , przy wejściu do kongijskiej dzielnicy Matonge , bezpośrednio przylegającej do Porte de Namur . [30]

W październiku 2013 r. na Garrisonkirchplatz w Berlinie-Mitte ustawiono odlew z brązu rzeźby „Lumumba (przejazd do Thysville)” autorstwa rzeźbiarki Jenny Mucchi-Wiegmann , którą zaprezentowali publicznie Lothar C. Poll i ambasador Konga Clémentine Shakembo Kamanga . Oryginał z 1961 roku znajduje się w kolekcji sztuki Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Sztuk Pięknych . W ceremonii wzięli również udział najstarszy syn Lumumby, François Emery Tolenga Lumumba i senator Leonard She Okitundu. [31] [32] [33]

muzyka, poezja i teatr

W 1963 roku Paul Dessau skomponował Requiem dla Lumumby do tekstu Karla Mickela , a właściwie muzykę pasyjną nawiązującą do pasji Bacha . [34] [35] Premiera odbyła się w Lipsku w 1964 roku. Peter Hacks poświęcił wiersz okolicznościom śmierci Lumumby. [36]

Irlandzki polityk i dziennikarz Conor Cruise O'Brien opublikował sztukę Mordercze anioły w 1968 roku . Jego niemiecka wersja autorstwa Dagoberta Lindlaua została opublikowana w 1971 roku pod tytułem Mörderische Engel . O'Brien pracował od maja 1961 r. dla sekretarza generalnego ONZ Daga Hammarskjölda , który zginął podczas misji pokojowej w Kongo we wrześniu 1961 r. i którego śmierć była również związana z królem Baudouinem. O'Brien obwinia Hammarskjölda i świat zachodni za „upadek i śmierć” Lumumby. [37]

Do historii niemieckiego teatru zapisała się niemiecka premiera sztuki Im Kongo Aimé Césaire'a w Deutsches Schauspielhaus w Hamburgu 24 lutego 1968 roku. Jeszcze przed spektaklem członkowie SDS rozdawali ulotki, podczas spektaklu skandowano hasła skierowane przeciwko imperializmowi USA i prasie Springer, a po spektaklu 400 do 500 widzów przebywało w teatrze i dyskutowało z reżyserem do późnej nocy w teatrze, reżysera, aktora Lumumby i wydawcy Césaire'a Klausa Wagenbacha o politycznej intencji utworu i jego teatralnej realizacji.

W następnym roku, w 1969, sztuka Césaire'a Lumumba była prawie wystawiona także w NRD, a mianowicie w Deutsches Theater w Berlinie Wschodnim w wersji, którą Heiner Müller nadał nowe, efektowne teatralnie zakończenie i zupełnie nowe tłumaczenie. Jednak po tym, jak państwo powołało nowego dyrektora, który był „wierny linii”, doraźnie usunął z harmonogramu praktycznie ukończoną produkcję bez żadnego wyjaśnienia. [38]

Na swoim albumie Keep Me In Mind z 1974 roku południowoafrykańska muzyk Miriam Makeba zadedykowała tytułowy utwór Lumumbie, który napisała jej córka Bongi Makeba ; opisuje to, że nazwała swojego syna Nelson Lumumba Lee po Lumumbie.

filmy dokumentalne

Raoul Peck , urodzony na Haiti, który część dzieciństwa spędził w Léopoldville, wydał w 1990 roku film dokumentalny Lumumba: Śmierć proroka . [39] Jego film fabularny Lumumba (francuski z niemieckimi napisami) pojawił się w 2000 roku. Koprodukcja Francji, Belgii, Haiti i Niemiec jest następstwem powstania i zabójstwa Lumumby. W tytułowej roli występuje francuski aktor Eriq Ebouaney . [40]

Telewizyjny dokument Morderstwo w stylu kolonialnym Thomasa Giefera z 2000 roku (za który otrzymał złotą Nagrodę Adolfa Grimme'a ) podsumowuje wydarzenia tamtych czasów na podstawie wywiadów z kilkoma byłymi pracownikami i oficerami CIA i belgijskich służb specjalnych. Po raz pierwszy przed kamerą przyznali, że byli osobiście zaangażowani w zabójstwo Lumumby i jego towarzyszy oraz usuwanie szczątków. Były komisarz belgijskiej policji Gérard Soete wciąż miał przednie zęby Patrice'a Lumumby, które również pokazał. [41]

Kolejne filmy dokumentalne/wkłady telewizyjne powstały w 2006 roku z okazji 45. rocznicy śmierci Lumumby przez Jihana El Tahri i Birgit Morgenrath. [42] [43]

Zobacz też

literatura

  • Julien Bobineau: Dyskursy kolonialne w porównaniu. Reprezentacja Patrice'a Lumumby w poezji kongijskiej i dramacie belgijskim. LIT Verlag, Berlin 2019. ISBN 978-3-643-13801-9 .
  • Andrea Böhm : Bóg i krokodyle - Podróż przez Kongo. Panteon Verlag, Monachium 2011, ISBN 978-3-570-55125-7 .
  • Mathieu Kirongozi Bometa: Patrice-Emery Lumumba. Ty nacjonalizm cnotliwy à l'humanisme patriotique. Harmattan, Paryż 2020, ISBN 978-2-343-19121-8 .
  • Patrick Breuer: Patrice Lumumba - Serce Afryki. Asaro Verlag, 2012, ISBN 978-3-941930-94-0 .
  • Aimé Césaire : W Kongo. Artykuł o Patrice Lumumbie. Z esejem Jeana Paula Sartre'a . Transmitowane przez Monikę Kind. Quarhefte, Verlag Klaus Wagenbach, Berlin 1966. (oryginał francuski: Une saison au Congo. Editions du Seuil, Paryż 1966)
  • Aimé Césaire : Sezon w Kongo , przeł. Heiner Müller , w: Joachim Fiebach (red.): Pieces of Africa , Berlin (DDR): Henschel, 1974, 347-420, oraz w: Heiner Müller, The pieces 5: The translations (works 7), Frankfurt: Suhrkamp, 2004 , 167-247
  • Matthias De Groof: Lumumba w sztuce. Leuven University Press, Leuven, ISBN 978-94-6270-174-8 .
  • Ludo de Witte: Morderstwo na zlecenie rządu. Forum, Lipsk 2001, ISBN 3-931801-09-8 .
  • Emmanuel Gerard, Bruce Kuklick: Śmierć w Kongo: Zamordowanie Patrice'a Lumumby. Harvard University Press, 2015, ISBN 978-0-674-72527-0 ( Spis treści )
(Recenzja w: The Spectator, 7 marca 2015 [2] )

linki internetowe

Commons : Patrice Lumumba  - Kolekcja obrazów, filmów i plików audio
Wikicytaty: Patrice Lumumba  – Cytaty

pozycje

  1. ↑ a b Historia RPA Online : Patrice Emery Lumumba . na www.sahistory.org.za (w języku angielskim)
  2. ↑ Jak zmarł Patrice Lumumba? .
  3. ↑ Reymer Klüver: Ostatnie dni Patrice'a Lumumby. W: GeoEpoche . Numer 66 (= Afryka 1415–1960), 2014, s. 140–151; tutaj: s. 144.
  4. ↑ Munzinger-Archiv GmbH, Ravensburg: Patrice Lumumba - biografia Munzingera. Źródło 1 września 2018 .
  5. ↑ Torben Gülstorff: Handel podąża za Hallsteinem? Działalność niemiecka w środkowoafrykańskim obszarze drugiego wyścigu . Berlin 2016, urna : nbn:de:kobv:11-100241664 .
  6. ↑ Gerard Colby, Charlotte Dennet: Twoja wola będzie spełniona. Podbój Amazonii: Nelson Rockefeller i ewangelizacja w epoce ropy naftowej. Harper Bylina, 1996, ISBN 0-06-092723-2 , s. 325-327
  7. ↑ Stephen R. Weissman, Co naprawdę wydarzyło się w Kongo: CIA, Morderstwo Lumumby i Powstanie Mobutu. W: Sprawy zagraniczne . t. 93, nie. 4 lipiec/sierpień 2014, s. 14–24; tutaj: s. 16.
  8. ^ Georges Nzongola -Ntalaja, Kongo, Od Leopolda do Kabila: A People's History , wydanie 3, Palgrave, Nowy Jork 2007, ISBN 9781842770535 , s. 108.
  9. ↑ a b Daniel Stern: Pasta do zębów Eisenhowera. CIA w Kongo. W: WOZ Tygodnik . 5 sierpnia 2007, pobrane 5 lipca 2016 .
  10. ↑ Scott Shane: Lawrence R. Devlin, 86 lat, oficer CIA, który sprzeciwił się spisku w Kongo, nie żyje. W: The New York Times . 11 grudnia 2008, pobrano 5 lutego 2016 (angielski).
  11. ↑ Larry Devlin. Szef CIA w Kongo, którego śmiercionośne wyczyny pomogły zapewnić amerykańskie wpływy w Afryce. W: The Daily Telegraph . 31 grudnia 2008, pobrano 5 lutego 2016 (w języku angielskim).
  12. ↑ Ronald Segal, Afryka polityczna. Kto jest kim osobowości i partii . Frederick A. Praeger, Nowy Jork 1961, s. 160
  13. ↑ Historia RPA online: Patrice Lumumba, były premier Demokratycznej Republiki Konga, zostaje zastrzelony . na www.sahistory.org.za (w języku angielskim)
  14. ↑ Wiadomości ONZ : Szkice postaci: Patrice Lumumba autorstwa Briana Urquharta . na www.news.un.org (w języku angielskim)
  15. ↑ Dokumenty belgijskiej komisji śledczej (na dole strony znajdują się trzy dokumenty w języku angielskim)
  16. ↑ Raport upomina Belgię w śmierci Lumumby The New York Times, 17 listopada 2001.
  17. ↑ http://www1.wdr.de/themen/archiv/stichtag/stichtag1532.html
  18. ↑ Gerard Colby, Charlotte Dennet: Twoja wola będzie spełniona. Podbój Amazonii: Nelson Rockefeller i ewangelizacja w epoce ropy naftowej. s. 328
  19. ↑ Niemieckie wydanie CIA. Cała historia , Frankfurt nad Menem 2008, s. 225–227
  20. ↑ Morderstwo Lumumby: Syn ogłasza proces przeciwko dwunastu Belgom. W: derStandard.at. 22 czerwca 2010, pobrane 3 grudnia 2017 .
  21. ↑ 60 lat po morderstwie: Belgia chce wyjaśnić sprawę śmierci idola wolności Lumumby na focus.de, 13 grudnia 2012 (dostęp 13 grudnia 2012).
  22. ↑ Belgijska prokuratura prowadzi śledztwo w sprawie morderstwa Patrice'a Lumumby , rapsinews.com, 13 grudnia 2013, dostęp 3 listopada 2013
  23. ↑ Jean Shaoul, potwierdzony udział Wielkiej Brytanii w zabójstwie kongijskiego Lumumby , World Socialist Web Site, 18 kwietnia 2013, wejście 3 listopada 2013
  24. ↑ Camille Gijs, Stephan Faris: niedokończone rozliczenie Belgii z kolonialną przeszłością Politico Tom 8, wydanie 20 z 2 czerwca 2022 r., strony 22-23
  25. ↑ Leo Zeil: Patrice Lumumba: Africa's Lost Leader , HopeRoad, London 2012, ISBN 978-1-908446-02-2 , podgląd w Google Book Search
  26. ↑ La pensée politique de Patrice Lumumba, textes et documents recueillis et présentés par Jean Van Lierde ( pamiątka z 28 stycznia 2016 r. w Internet Archive ), Paryż/Bruksela 1963, wyd. Obecność afrykainy
  27. ↑ Uniwersytet Przyjaźni Ludowej: Fundacja i Historia ( Pamiątka z 17 listopada 2007 r. w Internet Archive )
  28. ↑ Lumumbastraße na liście nazw ulic na stronie internetowej miasta Lipsk, pobranej 24 czerwca 2021 r.
  29. ↑ Zabytek i jego historia kreuzer-leipzig.de, 1 lutego 2011 r.
  30. ↑ Ville Bruxelles: Inauguration du square Patrice Lumumba , [1] , strona internetowa dostępna 4 czerwca 2022 o 23:50
  31. ↑ Strona Fundacji Poll Art , dostęp 18 marca 2020
  32. ↑ Strona Towarzystwa Niemiecko-Afrykańskiego (DAFRIG) Leipzig eV , pobrana 18 marca 2020 r.
  33. ↑ Strona LoNam Publishers , dostęp 18 marca 2020
  34. ↑ Paul Dessau: Requiem dla Patrice'a Lumumby w requiemsurvey.org, pobrane 17 grudnia 2013
  35. ↑ Paul Dessau: Requiem für Lumumba (1964) ( pamiątka z 17 grudnia 2013 r. w Internet Archive ), Schott Music, pobrane 17 grudnia 2013 r.
  36. ↑ Tod Lumumbas , Peter Hack's Society, dostęp 13 sierpnia 2017 r.
  37. ↑ Michael A. Cohen: Polityka kontra dramat w „Morderczych aniołach” O'Briena (=  Literatura współczesna . Vol. 16, No. 3 ). University of Wisconsin Press, 1975, s. 340-352 , doi : 10.2307/1207407 , JSTOR : 1207407 .
  38. ↑ Ernst Peter Ruhe: Une oeuvre mobile. Aimé Césaire dans le pays germanofony (1950-2015) . Wydanie I. Königshausen i Neumann, Würzburg 2015, ISBN 978-3-8260-5787-8 , s. 233-234 .
  39. ↑ Lumumba - Śmierć proroka w internetowej bazie filmów (angielski)
  40. ↑ Lumumba w internetowej bazie filmów
  41. ↑ Andrea Böhm: Męczeństwo Lumumby. W: Die Zeit nr 16, 13 stycznia 2011, s. 16.
  42. ↑ Fidel, Che i Afrykańska Odyseja. (Niedostępne już online.) arte.tv, zarchiwizowane od oryginału 23 kwietnia 2008 ; pobrano 3 listopada 2013 .
  43. ↑ Birgit Morgenrath: Wiedza o SWR2: międzynarodowy spisek. W: swr.de. 2006, dostęp 3 listopada 2013.
dane osobiste
NAZWISKO Lumumba, Patrice
ALTERNATYWNE NAZWY Okit'Asambo, Elias (nazwisko urodzenia); Lumumba, Patrice Emery (pełne imię i nazwisko)
KRÓTKI OPIS Kongijski polityk i pierwszy premier niepodległego Konga
DATA URODZENIA 2 lipca 1925
MIEJSCE URODZENIA w Katako-Kombé (Kasai)
DATA ŚMIERCI 17 stycznia 1961
MIEJSCE ŚMIERCI Stan Katanga
Pobrane z „ https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Patrice_Lumumba&oldid=223911587 ”